Kadrowicze z Pomorza w XXI wieku

Tomasz Iwan / foto: Marcin Kalita / newspix.pl

Pierwszym z nich jest Tomasz Iwan. Urodzony w Słupsku wieloletni pomocnik kadry narodowej swoje pierwsze kroki piłkarskie stawiał w klubie Jantar Ustka. Tam rozpoczął zawodową karierę w 1988 roku. 

- Czuję się emocjonalnie związany z Ustką. To jest miejsce, gdzie się wychowałem. Z kolegami, w lecie ganialiśmy po plażach, niezwykłe, urokliwe miejsce. (…) Z ojcem, kiedy tylko już potrafiłem chodzić, jeździliśmy na treningi. Tata trenował drużyny w Ustce i pod Ustką. Na boisku było jeszcze dwóch braci. Jak chcieliśmy kasę na lody to tata rzucał piłkę i robiliśmy żonglerki. Kto zrobi więcej żonglerek to miał więcej kasy. Wyszło na dobre, bo się ćwiczyło technikę, a przy okazji można było dostać na lody – mówił dla programu Uwaga TVN były pomocnik.

Dwa lata później związał się z Gryfem Słupsk. Po opuszczeniu województwa pomorskiego występował m.in. w Olimpii Poznań, ŁKS-ie Łódź oraz Warcie Poznań. Dobre występy na poziomie Ekstraklasy zaowocowały transferem do zagranicznego klubu. W 1994 roku trafił do Rody JC Kerkrade, rozpoczynając niemal siedmioletnią przygodę w Eredivise (z przerwą na występy w tureckim Trabzonsporze). Zanotował kilkadziesiąt występów dla Feyenoordu (1995-1997), PSV Eindhoven (1997-2000) oraz dziesięć w ekipie RBC Roosendaal (2000-2001). Z Holandii przeniósł się do Austrii, spędzając tam cztery lata, broniąc barw Austrii Wiedeń czy Admiry Wacker Modling. Karierę piłkarską zakończył w 2006 roku w Lechu Poznań.

Do okazałego piłkarskiego CV popularny „Ajwen” może dopisać sobie siedem lat gry dla kadry narodowej. Jego talent ujrzał Henryk Apostel, który powołał go na mecz towarzyski z Francją w 1995 roku. Był ważną postacią eliminacji do ME 1996, 2000 czy MŚ 1998. Łącznie zagrał z orzełkiem na piersi 40 razy, a ostatni raz przywdział reprezentacyjny trykot 17 kwietnia 2002 roku podczas sparingu z Rumunią.

Po zakończeniu kariery przez pewien czas przewodniczył Komisji ds. Piłki Plażowej w PZPN-ie, trenował także reprezentację Polski w beach soccerze. Gdy stery kadry narodowej objął Adam Nawałka, został dyrektorem ds. organizacyjnych kadry. Funkcję tę pełnił do końca MŚ 2018 w Rosji.

Tomasz Wałdoch / foto: laczynaspilka.pl 

Kolejną postacią, która kojarzy się z pomorskim futbolem oraz kadrą narodową jest Tomasz Wałdoch. Gdańszczanin rozpoczął swoją piłkarską przygodę w barwach Stoczniowca Gdańsk. Szybko doceniono jego talent, ponieważ już w wieku 15 lat dołączył do pierwszej drużyny, walczącej wówczas o awans do II ligi. „Stoczniowcy” awansowali klasę wyżej w sezonie 1986/87, ale po roku spadli ponownie do III ligi. Niemniej, wysłannicy klubów z najwyższego poziomu rozgrywkowego zauważyli potencjał u młodego obrońcy. I tak Górnik Zabrze zagiął parol na Wałdocha. W zespole z Górnego Śląska spędził kilka lat, po czym przeprowadził się do Niemiec. Występował w m.in. w VFL Bochum, czy Schalke 04. Zawiesił buty na kołku w 2007 roku po krótkim pobycie w Jagiellonii Białystok.

W reprezentacji zadebiutował pod okiem Andrzeja Strejlaua w meczu towarzyskim ze Szwecją. Największym jego sukcesem w biało-czerwonym trykocie było zdobycie srebrnego medalu Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku. Dla kadry zagrał 74 razy. Uczestnik MŚ 2002 w Korei i Japonii. Podczas tamtej imprezy zanotował swój ostatni występ dla Polski. Wszedł w 89. minucie ostatniego spotkania fazy grupowej z USA.

Po ostatecznym rozbracie z boiskiem w pełni skupił się na działalności trenerskiej. Obecnie jest szkoleniowcem rezerw Schalke, a w przeszłości w tej samej drużynie również pełnił funkcje m.in. asystenta i trenera w młodzieżowych zespołach. W międzyczasie zdarzyło się być asystentem u boku Franciszka Smudy w reprezentacji Polski.

Marcin Mięciel / foto: abautographscollection.blogspot.com

Ciekawe początki swojej futbolowej przygody miał Marcin Mięciel. Choć urodził się w Gdyni ani razu nie zagrał dla żadnej gdyńskiej drużyny. Wychowywał się w Wiśle Tczew, skąd – jeszcze jako junior – przeniósł się do Lechii Gdańsk. 

– Ojciec grał w Arce i dostał mieszkanie w Tczewie. W juniorach Lechii nazywano mnie śledziem, co mnie specjalnie nie dziwiło, ale to właśnie tam wchodziłem do seniorskiej piłki. Dużo zawdzięczam Lechii, przecież to tam na dobrą sprawę wszystko się zaczęło – tak wspominał w wywiadzie dla sport.tvp.pl początki swojej kariery. 

Największe sukcesy w piłce klubowej święcił z Legią Warszawa, do której zawitał jesienią 1994 roku. Zdobył raz mistrzostwo Polski (1994/95), dwukrotnie Puchar (1995, 1997) i Superpuchar Polski (1994, 1997). Po siedmiu latach gry dla stołecznego klubu przeniósł się do Borussii Moenchengladbach, w której spędził jeden sezon. Następnie występował w dwóch greckich zespołach: Iraklis i Paok. W 2007 roku wrócił do Niemiec, dostając angaż w VFL Bochum. Profesjonalną karierę „Miętowy” zakończył w 2012 roku jako zawodnik ŁKS-u Łódź.

Dla Polski zagrał pięciokrotnie, zdobywając jedną bramkę i to w swoim debiucie. Antoni Piechniczek dał mu szansę występu w towarzyskiej potyczce z Cyprem, który okrasił – charakterystycznym dla niego – golem z przewrotki. Z drużyną narodową pożegnał się za kadencji Zbigniewa Bońka. Tymczasowy selekcjoner wpuścił go na drugą połowę towarzyskiej konfrontacji z Nową Zelandią.

Po zakończeniu kariery pomagał w działalności menadżerskiej Mariuszowi Piekarskiemu, a obecnie założył wraz z Maciejem Bykowskim na warszawskim Ursynowie Szkołę Techniki Futbolu „Champion”, której jest prezesem oraz trenerem tego klubu.

Paweł Kryszałowicz / foto: PAP

Swoje momenty w kadrze narodowej miał Paweł Kryszałowicz. Wychowanek Gryfa Słupsk pod koniec XX wieku występował w polskich klubach tj. Zawisza Bydgoszcz czy Amica Wronki. Dobre występy w tym drugim zespole zaprocentowały wyjazdem za granicę. W 2001 roku za ponad milion euro przeniósł się do Eintrachtu Frankfurt. Po dwóch latach wrócił do Polski, związując się ponownie z drużyną z województwa wielkopolskiego, następnie z Wisłą Kraków. Na moment w 2006 roku przeszedł do III-ligowego - SV Wilhelmshaven, a na koniec swojej kariery wrócił do korzeni, łącząc czynne uprawianie sportu z funkcją dyrektora sportowego Gryfa Słupsk.

Dla kadry narodowej w ciągu pięciu lat (1999-2004) zagrał 33 razy, zdobywając 10 goli. Zadebiutował podczas meczu eliminacyjnego do Euro 2000 ze Szwecją. Jego pierwsze z dziesięciu trafień miało miejsce podczas towarzyskiej potyczki z Holandią. Najważniejsze gole strzelał w meczach eliminacyjnych do Mundialu 2002 – z Walią w Cardiff oraz z Norwegią, meczu pieczętującym awans na mistrzostwa świata po 16 latach. Zdobył również bramkę na azjatyckim mundialu. Wpisał się na listę strzelców podczas spotkania z USA. Ostatni raz wystąpił w kadrze w 2004 roku podczas meczu z Irlandią Północną w ramach eliminacji do Mistrzostw Świata w Niemczech.

Po zakończeniu piłkarskiej kariery zasiadł w Komisji Piłkarstwa Amatorskiego i Młodzieżowego przy PZPN-ie oraz objął funkcję wiceprezesa (kadencja 2012-2016), a od 2016 członka zarządu Pomorskiego Związku Piłki Nożnej. Obecnie także jest dyrektorem Akademii Piłkarskiej Olimpii Grudziądz.

Andrzej Bledzewski / foto: wikipedia.org

Krótki epizod w kadrze narodowej zanotował Andrzej Bledzewski. Karierę rozpoczął w Bałtyku Gdynia, skąd potem przeniósł się na południe Polski. Grał w m.in. Polonii Bytom, Górniku Zabrze, Szczakowiance Jaworzno czy Górniku Łęczna. Zaliczył również jeden epizod zagraniczny – przez jeden sezon przywdziewał barwy maltańskiego klubu Birkikara FC. Po powrocie do kraju podpisał kontrakt z innym gdyńskim klubem, Arką. Na koniec swojej kariery występował jeszcze w Warcie i Miedzi Legnica.

Wychowanek Bałtyku Gdynia rozegrał tylko… jedną minutę w towarzyskim spotkaniu z Irlandią Północną w 2002 roku. W doliczonym czasie gry zmienił na bramce Radosława Majdana.

- To wszystko działo się tak szybko, że dopiero po pewnym czasie mogłem wyciągnąć kilka refleksji. Znałem swoje miejsce w szeregu, więc się nie podpalałem, że skoro raz przyjechałem na zgrupowanie, to będą pojawiać się kolejne powołania. Chciałem po prostu jak najlepiej się pokazać i zostać dobrze zapamiętanym – tak opowiadał o swoich wrażeniach z tamtego spotkania na stronie laczynaspilka.pl

Warto dodać, że większe sukcesy gdynianin osiągał na szczeblach młodzieżowych. Jest złotym medalistą Mistrzostw Europy do lat 16 z 1993 roku. W tym samym roku stanowił o sile drużyny U-17, która rywalizowała na mistrzostwach świata w tej kategorii wiekowej. Podopieczni Andrzeja Zamilskiego zajęli wówczas czwarte miejsce.

Po zakończeniu kariery w pełni poświęcił się trenowaniu bramkarzy. Znajdywał zatrudnienie w m.in. Olimpii Grudziądz czy Gryfie Wejherowo. Obecnie jest w sztabie GKS-u Tychy.

Tomasz Mazurkiewicz / foto: laczynaspilka.pl

Również na jednym występie swój udział w reprezentacji zakończył Tomasz Mazurkiewicz. Pomocnik od dziecka związany był z Ogniwem Sopot. Potem przeniósł się do FC Sopot, gdzie dostrzegli go działacze Legii Warszawa. Występował w duńskich AGF Arhus oraz Sonderjyske. Po epizodach w Danii przeniósł się do Arki Gdynia. Karierę zakończył grając rekreacyjnie dla Karlikowa Sopot. Aktualnie jest trenerem koordynatorem w szkółce piłkarskiej Ogniwa Sopot.

Mazurkiewicz dostał szansę gry z orzełkiem na piersi w 2003 roku podczas towarzyskiej rywalizacji z Macedonią. Występujący wówczas w Legii Warszawa zawodnik zmienił w 70. minucie Adama Majewskiego.

Sebastian Małkowski / foto: Figurski Wojtek / 058sport.pl

Swoje pięć minut w kadrze także miał Sebastian Małkowski. Pierwsze piłkarskie kroki stawiał w Wiśle Tczew, następnie przeniósł się do Olimpii Sztum. Większość swojej kariery spędził w Lechii Gdańsk (2008-2014). Po epizodach w Zawiszy i Bytovii Bytów, od kilku lat gra półamatorsko w piłkę na terenie Anglii. Ostatnio związał się z siódmoligowym Workshop Town.

Zadebiutował w reprezentacji Polski w 2011 roku. Franicszek Smuda powołał go na dwa zgrupowania – lutowe oraz marcowe, będące przygotowaniami do Euro 2012. Ówczesny selekcjoner postawił na niego podczas meczu towarzyskiego z Litwą (0:2).

Marek Zieńczuk / foto: gol24.pl

Dziewięć występów w biało-czerwonej koszulce zanotował Marek Zieńczuk. Wychowanek Lechii Gdańsk praktycznie większość kariery spędził w Polsce. Po przeprowadzce z Trójmiasta, związał się z Amiką Wronki, z którą zdobył Puchar Polski w 2000 roku. Większe sukcesy odnosił z Wisłą Kraków. W ciągu pięciu lat przygody z Białą Gwiazdą (2004-2009) trzykrotnie zdobył złoty medal Mistrzostw Polski. Następnie zdecydował się na krótki epizod do greckiej Skody Ksanti, ale po pół roku wrócił do kraju, związując się na nowo z Lechią. Resztę zawodowej kariery spędził pod okiem Waldemara Fornalika w Ruchu Chorzów. Choć od kilku lat nie jest już profesjonalnym piłkarzem, nadal zdarza mu się uprawiać amatorsko piłkę nożną. Od tego sezonu zasila szeregi B-klasowego klubu, TLG Gdańsk. Oprócz tego od listopada 2022 roku trenuje drużynę Akademii Lechii CLJ U-19.

Po raz pierwszy w kadrze dał mu szansę Zbigniew Boniek podczas towarzyskiej potyczki z Nową Zelandią w 2002 roku. Wystąpił również podczas meczów eliminacyjnych do Mundialu w Niemczech z Irlandią Północną (4:2) czy Azerbejdżanem (3:0). Karierę reprezentacyjną zakończył potyczką z Estonią w lutym 2008 roku.

Czynnymi piłkarzami, którzy pochodzą z Pomorza są: Paweł Wszołek, Przemysław Frankowski oraz Arkadiusz Reca.

Paweł Wszołek / foto: laczynaspilka.pl

Pierwszy z nich pochodzi z Tczewa. Karierę rozpoczął w tamtejszej Wiśle, którą reprezentował do 2009 roku. Potem przeniósł się do Polonii Warszawa, ale najpierw do młodzieżowego zespołu, który występował w ówczesnej Młodej Ekstraklasie. Tczewianin był ważną postacią, zwłaszcza w sezonie 2012/2013 Czarnych Koszul, zdobywając siedem goli oraz asyst. Dobra postawa w Ekstraklasie otworzyła furtkę pomocnikowi do angażu w zagranicznych klubach. Najpierw kilka lat spędził we Włoszech (Sampdoria oraz Hellas Verona), a potem w Anglii. Przygodę w Queens Park Rangers mógł zaliczyć do udanych. Zagrał w ponad 100 spotkaniach dla ekipy z Loftus Road. W 2019 roku zdecydował się na powrót do Polski, podpisując kontrakt z Legią Warszawa. Na polskich boiskach radził sobie na tyle dobrze, że po dwóch latach ponownie spróbował swoich sił na Zachodzie, przechodząc do Unionu Berlin. Przygoda nie trwała jednak tak długo i już od 2022 roku ponownie występuje dla Wojskowych.

Wszołek jak dotąd czternastokrotnie wychodził na boisko w biało-czerwonych barwach. Zadebiutował w meczu z RPA w 2012 roku. Najlepszym meczem w jego wykonaniu była towarzyska rywalizacja z Finlandią (5:0) z marca 2016 r. Strzelił w niej dwa gole oraz zanotował asystę. Dobre występy w klubie oraz w kadrze nie umknęły uwadze Adama Nawałki, który powołał go do szerokiej kadry na Euro 2016. W walce o wyjazd na turniej do Francji przeszkodziła mu kontuzja. Podczas zgrupowania majowego w Juracie, złamał kość promieniową lewej ręki. Potem na dłuższy czas nie był powoływany przez kolejnych selekcjonerów. Dopiero Fernando Santos po prawie siedmiu latach przerwy znalazł dla niego miejsce w kadrze na mecze wrześniowe oraz październikowe eliminacji do Euro 2024. Zagrał m.in. dwa razy z Wyspami Owczymi oraz Mołdawią.

Przemysław Frankowski / foto: laczynaspilka.pl

Urodził się w Gdańsku. Wychowywał się w szkółce Lechii Gdańsk. Dwa dni po osiemnastych urodzinach zadebiutował w seniorskiej drużynie. Stało się to 14 kwietnia 2013 roku. Ponad rok później związał się z Jagiellonią Białystok. Pięć lat spędzonych na Podlasiu okrasił dwoma wicemistrzostwami Polski (2016/17, 2017/18). Potem zdecydował się wyjechać do USA. W styczniu 2019 roku podpisał kontrakt z Chicago Fire. Dla drużyny z MLS wystąpił w 63 meczach, zdobywając 10 goli. Dwa lata później wrócił do Europy. Jego aktualnym pracodawcą jest RC Lens, z którym zdobył sezon temu wicemistrzostwo kraju, a sam pomocnik został wybrany do najlepszej „11” kampanii 2022/2023.

Dla reprezentacji Polski gra już od sześciu lat. Zadebiutował w marcowym meczu towarzyskim z Nigerią przed Mundialem 2018. Adam Nawałka powołał go nawet do szerokiej kadry na najważniejszą piłkarską imprezę czterolecia, ale ostatecznie nie znalazł się 23-osobowym składzie na rosyjski turniej. Pierwszą bramkę dla Biało-Czerwonych zdobył podczas spotkania eliminacyjnego do Euro 2020 pomiędzy Macedonią Północną (2:0). Uczestnik Mistrzostw Europy 2020. Zagrał we wszystkich spotkaniach fazy grupowej, notując asystę przy golu Roberta Lewandowskiego w meczu trzeciej kolejki przeciwko Szwecji (2:3). Ważna postać eliminacji oraz finałów Mistrzostw Świata 2022, brał udział we wszystkich meczach Polski na katarskim mundialu. Łącznie wystąpił 38 razy dla Polski, zdobywając dwa gole. Tego ostatniego zdobył podczas towarzyskiej potyczki z Łotwą (2:0) w listopadzie 2023 roku.

Arkadiusz Reca / foto: pzpn.pl

Ostatni z wymienionych zawodników wychował się w Kolejarzu Chojnice, dopiero już jako nastolatek trafił do drużyny juniorskiej Chojniczanki. Szansę w seniorach dostał wiosną 2012 roku. Potem został wypożyczony do III-ligowego Koralu Dębnica. Kontynuował swoją karierę w Flocie Świnoujście, a w sezonie 2015/2016 przeniósł się do Wisły Płock, z którą awansował do Ekstraklasy i szybko stał się podstawowym zawodnikiem Nafciarzy. W dwóch sezonach wystąpił 65 razy w najwyższej lidze dla płocczan. Dobra forma obrońcy została zauważona we Włoszech. Na początku czerwca 2018 roku związał się z Atalantą Bergamo, skąd zostawał z niej wypożyczany do m.in. SPAL 2013, Crotone. Obecnie jest piłkarzem Spezia Calcio.

W kadrze debiutował po Mundialu 2018. Jerzy Brzęczek dał mu szansę w meczu UEFA Ligi Narodów pomiędzy Włochami (1:1). Wystąpił dla kadry narodowej piętnastokrotnie, ostatni raz w marcu 2022 roku podczas towarzyskiej rywalizacji ze Szkocją (1:1).

Kamil Cieszyński